Birbirinden özel Ramazan gelenekleri

Uzakları yakınlaştıran, gönülleri iyileştiren ve yüzleri güldüren Ramazan ayı hakkında tüm merak edilenleri bir araya getirdik. Gelin “Ramazan ayının anlamı nedir?”, “Ramazan ayı ne zaman başlar?” gibi sorularınızın cevaplarına birlikte bakalım ve onbir ayın sultanı Ramazan’a özel birbirinden özel Ramazan gelenekleri ile dünden bugüne bir yolculuk yapalım.

Ramazan nedir? Ramazan ayı ne zaman başlar? 

Hicri takvimin dokuzuncu ayı olan Ramazan, Recep ve Şaban ayları ile beraber İslam dininde kutsal kabul edilen üç aylardan sonuncusu. Müslümanlara oruç ibadetinin farz olduğu Ramazan ayı, insanların bir araya gelmesini sağlayan pek çok etkinlikle dolu bir ay.

Ramazan Bayramı ne zaman 2025?

2025 yılında Ramazan ayının ilk günü 10 Mart Pazartesi. İlk oruç için ise 9 Mart’ı 10 Mart’a bağlayan gece niyet edilecek. İlk iftar, Ramazan başlangıcı olan 10 Mart Pazartesi günü yapılacak. 2025 Ramazan ayı arefe günü ise 8 Nisan 2025 Salı olacak, yani son oruçlar 8 Nisan’da tutulacak.

Bir ay boyunca oruç tutanlar, 9 Nisan 2025 Çarşamba günü Ramazan Bayramı sevincini yaşayacak. Şeker Bayramı olarak da bilinen Ramazan Bayramı, 9 Nisan’da kılınacak bayram namazı ile başlayacak ve 10-11 Nisan 2025 tarihlerinde de devam edecek.

Ramazan’ın anlamı nedir? Ramazan gelenekleri ile ilişkisi nedir?

Ramazan sabır, ibadet ve bereket ayı olarak kabul edilir. Aileler Ramazan gibi özel zamanlarda daha çok bir araya gelir. Yardımlaşmalar artar, insanların birbirini dinlediği, sevip saydığı sohbet meclisleri çoğalır. Ramazan geleneklerimiz arasında ise “hediye”nin önemli bir yeri vardır. Zira Ramazan en çok paylaşmaktır!

Ramazan birlik ve beraberlik demektir. Bayrama kadar geçen bu sürede insanlar birbirleriyle kucaklaşır, aynı sofrada oruç açar ve bir arada olmanın, yardımlaşmanın tatminini yaşar. Ailesiyle bir arada olamayan, dünyanın diğer ucunda yaşayan herkes de gönül birlikteliğinin ifadesi olarak yardımlaşmaya katkıda bulunmak ister.

TransferGo, Ramazan’da Türkiye’den uzakta yaşayan ancak gönülden bağları olan herkes için kolay ve pratik hizmet verir. Uygulama sayesinde gönderen ve alan tarafların evden çıkmasına dahi gerek kalmaz. Para transferini websitesi veya mobil uygulama üzerinden gerçekleştirmeniz mümkün. 2012 yılında İngiltere’de kurulan TransferGo dünya çapında, hızlı ve düşük maliyetli para transferi sağlamaktadır. Siz de Ramazanda sevdiklerinize ve ihtiyacı olanlara destek olmak için TransferGo’yu kullanabilirsiniz.

Oruç nedir? Oruç nasıl tutulur? 

Ramazan ayında oruç tutmak, İslam dininin beş şartından biri olarak Müslümanlar için farz ibadetlerdendir. Oruç, dinen yükümlü olan kişinin tan yerinin ağarması anından güneşin batışına kadar geçen sürede ibadet amacıyla yeme içme ve cinsel ilişkiden sakınması anlamına gelir.

Oruç tutması gereken günlerde hasta veya yolcu olanlar, başka günlerde kaçırdıkları gün kadar süreyle oruç tutarlar. Sağlık sebepleriyle oruç tutmakta zorlananlar ise yoksul bir kişinin günlük yiyeceği kadar fidye verir.

Oruç ne zaman başlar, ne zaman biter?

Orucun başladığı zaman, imsak vakti; bitişi ise iftar vakti olarak isimlendirilir. Oruç tutulan süre, mevsimden mevsime ve ülkeden ülkeye değişir. Yaz aylarında daha uzun süre oruç tutulurken, günlerin daha kısa olduğu kış aylarında ise oruçlu geçirilen süre de azalır. Oruç süresi, bulunduğunuz ülkenin enlem ve boylamlarına göre değişir. Ekvatordan kutuplara gidildikçe oruçlu geçirilen süre uzar. Doğu’da yer alan ülkelerdeki Müslümanlar oruç tutmaya daha erken başlar ve iftarı yine ilk onlar yaparlar.

Ramazan ibadetleri nelerdir? Ramazan gelenekleri ile ilişkisi

Ramazan ayı, Kur’an’ı Kerim’in indirildiği ay olduğu için Müslümanlar ibadetle geçirdikleri Ramazan ayında Kur’an okumaya daha çok önem verirler. Yılın bu döneminde camilerde mukabele okunması, evlerde hatim indirilmesi bir gelenek haline gelmiştir.

Bin aydan daha hayırlı kabul edilen Kadir Gecesi de yine Ramazan ayı içinde yer alır. Ramazan ayının 27. gecesi Kadir Gecesi olarak kabul edilir ve bu kutsal günde edilen duaların kabul edileceğine, geçmişteki günahların affedileceğine inanılır.

Ramazan ayına özel olan bir ibadet de teravih namazıdır. Yatsı namazından sonra camide cemaatle birlikte kılınan teravih namazı, Müslümanlar için sünnettir.

Ramazan gelenekleri arasında birinci: Paylaşmak!

Ramazan ayında paylaşmak için neler yapılır? 

Ramazan ayı paylaşmanın ayıdır desek yanılmış olmayız. Yalnız farz ibadetler değil, yüz yıllar içinde toplumların geliştirdiği kültür, Ramazan gelenekleri de daha fazla paylaşmaya yönelik.

Fitre ve Zekat

Temel ihtiyaçlarının dışında yeterince mala sahip olan Müslümanlar, Ramazan ayında Türkçede fitre denilen, fıtır sadakası vermelidirler. Kişi başına verilen fitre, genellikle aile büyüğü tarafından ailedeki herkes adına verilir. Fitre miktarı Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından belirlenir. 2025 yılı için ise fitre miktarı henüz belirlenmemiştir. Fitre, Ramazan ayının sonunda, bayram öncesinde ödenir.

İslam’ın beş şartından biri olan zekat ise, dinen zengin sayılan Müslümanların malından alınan payı anlatır. Asli ihtiyaçları haricinde mala sahip olan Müslümanlar, bu varlıklarının üzerinden bir yıl geçtikten sonra zekat vermekle yükümlüdürler. Zekat için yılın belli bir dönemi sözkonusu olmamasına rağmen Müslümanlar genellikle Ramazan ayı içinde zekat vermeyi tercih ederler.

Büyüklerin favorisi Ramazan gelenekleri: İftar Davetleri

İftar davetleri Ramazan geleneklerinin belki de en önemlileri arasında yer alır. Davetler aileyi bir araya toplayan önemli zamanlardır. Hele ki bu davet iftar sofrasında bir araya gelmek için yapılıyorsa çok daha anlamlıdır. Eski iftar davetleri ailenin birlikte olmasının yanı sıra konu komşuyla vakit geçirmek için de organize edilirmiş. Özellikle aynı sokakta oturan varlıklı aileler diğer komşularını kendi zengin iftar sofrasına davet ederlermiş. Böylelikle birlikte oruç açarlar, yemekleri paylaşmanın manevî tatminini de yaşarlarmış. Günümüzde kalabalık şehirlerde yaşayan ve aile büyükleriyle bir araya gelmeye fırsat bulamayan insanlar için iftar sofrası çok daha derin anlamlar taşır.

Çocukların favorisi Ramazan gelenekleri: Bayram Harçlıkları

En köklü Ramazan gelenekleri arasında aile büyüklerinin küçüklere bayram harçlığı vermesi de var. Küçükler verilen bayram harçlıkları ile kendilerini mutlu edecek hediyeleri seçerken, aile içinde gerçekleşen bu para transferi sayesinde kendi paralarını ilk defa kullanarak para kavramı ile tanışır ve onu kullanmayı öğrenirler.

Ramazan Gelenekleri Ortak Mesaj: Yardımlaşma

Ramazan ayında paylaşmak için mesafeler engel değil. “Ramazan Bayramında para transferi nasıl yapılır?” diye soranlar için en kaliteli çözümleri en uygun fiyatlarla sunan ve belki de en yeni Ramazan gelenekleri arasında yer alan TransferGo var.

Ramazan Bayramı için Türkiye’den yurtdışındaki sevdiklerinize veya Avrupa’dan Türkiye’ye para göndermek, küçüklerinize bayram harçlığı vererek paylaşmak istiyorsanız TransferGo ile dakikalar içinde yapmanız mümkün.

Ramazan Bayramı harçlıklarını gönderirken bankaların çalışma gün ve saatlerini göz önünde bulundurun. Ramazan Bayramı Türkiye’de tatil olduğu için, bayram öncesi gönderilen paralar sevdiklerinizin hesabına bayramdan sonraki ilk iş günü geçer. Arefe ve arefeden önceki gün de bankalar hizmet vermediği için para transferi işlemini gerçekleştirmek için erkenci davranmakta fayda var. Hemen şimdi TransferGo’ya kaydolun, uzaktaki sevdiklerinize bayram sevinci erkenden gelsin!

Ramazan gelenekleri nelerdir?

Bir yerden satın alınıp paketlenen ürünlerden ziyade el emeği, göz nuru hediyeler çok daha makbule geçer. Hediyenin binbir türlüsü vardır. Belki de en güzeli açları doyurmak, evde pişen yemekten komşuya da götürmek, var olanı sevdiklerinizle paylaşmak gibi gönülden olanlardır. Peki, geçmişten günümüze değin gelen çok özel Ramazan gelenekleri nelerdir?

Ramazan Davulcusu

Büyük şehirlerde sesi zor duyulur olsa da küçük yerlerde Ramazan davulcusu geleneği hâlâ devam etmektedir. Mahalleliyi uyandırmak için sokağa giren davulcunun okuduğu mâni ve türküler sahura kalkanları ayrıca mutlu eder. Bazıları davulu çalarken bile bir ritim tuttururlar. Bu ritimleri başka mahalleden gelen başka bir davul sesi takip eder. Sahur vakti, davulcuların neşeli atışmaları ile çok daha keyifli ve nostaljik bir hâle bürünür.

Gölge Oyunları

Eskiden, Ramazandan sonra teravih namazına kadar olan zamanda özellikle çocukları eğlendirmek için mahalle meydanlarında orta oyunu ve gölge oyunları sergilenirmiş. Şimdi bazı belediyeler bu geleneği devam ettirmeye çalışmaktadır. Toplu hâlde verilen iftarların hemen ardından düzenlenen sahne oyunları ile hem büyükler hem çocuklar çok eğlenir, keyifli vakit geçirir. Özellikle Karagöz ve Hacivat’ın atışmalarının tadı her yaştan insan için başkadır.

Mahya

Ramazan boyunca cami minarelerinin arasında güzel mesajlar okumak mümkün olur. Ülkeyi bir araya getiren, herkesin manevî duygularını su yüzüne çıkartan mahyalardaki mesajlar her zaman en özel ramazan dileklerini barındırır. Eski zamanlarda mahya hazırlıkları ramazandan çok önceden itibaren başlarmış. Ramazanı temsil eden bu önemli gelenek de birçok şehirde yer alan camilerde devam etmektedir.

Zimem Defteri

Yardımlaşmanın en güzel çeşitlerinden biri olan zimem defteri, günümüzde de birçok kişi tarafından uygulanan bir gelenektir. Türk gelenek ve göreneklerinde yardımlaşmanın yeri büyüktür. Ancak bu yardımlaşma için büyükler “Sağ elin verdiğini sol el görmeyecek” derler. Zimem defterinin yeri bunun için ayrıdır. Eski dönemlerde de şimdiki gibi bakkallarda veresiye defterleri olurmuş. Ramazan boyunca varlıklı insanlar bakkallara girerek bu defterleri ister ve ederi ne kadarsa ödeyip kapatırlarmış. Günümüzde birçok yerde bu yardımlaşma ruhu devam eder. Askıda ekmek ve fatura uygulamaları gibi veresiye defterinin kapatılması da isimsiz kahramanların hâlâ var olduğuna dair güzel bir işarettir.

Ramazan lezzetleri nelerdir?

Ramazan sofralarını unutulmaz kılan, tabii ki Ramazan lezzetleri. Bazıları yalnızca Ramazan ayında sofralara giren tatlara gelin birlikte bakalım.

Ramazan Pidesi

Tariflerine ulaşıp yılın her günü rahatlıkla yapılabilecekken 11 ay beklenen Ramazan pidelerinin tadı ramazanda bambaşkadır. Çünkü Ramazanı yaşayan herkes bilir, o pide için sıraya girilir. Fırının önünde sıcacık pidelerin çıkması beklenir. Bu arada ileri yaştaki büyüklere öncelik verilir. Küçükler bir yandan sıralarını kaybetmemenin bir yandan da oyun oynamanın heyecanıyla kıpır kıpırdırlar. Ramazan pidesinin kokusu, görüntüsü bile insanı mutlu etmeye, evinde hissettirmeye yeter.

Güllaç Tatlısı

Osmanlı mutfağından günümüze gelmiş bir Ramazan lezzeti daha. Güllaç, özellikle Ramazanın son günlerinde neredeyse her evde yapılır. Hazmı kolay ve ağırlık yapmayan bir tatlı olduğu için iftardan sonra ve sahurda severek tüketilir. Güllaç tatlısının en önemli özelliği, içine katılan gül suyudur. Gül suyu tatlının kokusunu ve aromasını verir. Ceviz ile hazırlanan iç ve üzerine eklenen fıstık gibi süslemelerle güllaç tadı 11 ay boyunca beklemeye değer güzelliktedir.

Ramazan Şerbeti

Eski zamanlarda iftardan sahura kadar geçen sürede çeşitli eğlenceler düzenlenirmiş. Bu eğlencelerin en önemli eşlikçilerinden biri de şerbetlermiş. Günümüzde de bu şerbetler, birçok çeşidiyle Ramazan akşamlarının en tatlı içecekleri arasında yer alır. İftardan hemen sonra içilen Türk kahveleri, ilerleyen saatlerde rehaveti atmak ve güzel sohbete devam etmek için yerini şerbetin şekerli ve rayihalı aromasına bırakır.

Eğer bu Ramazan yeni bir tarif denemek istiyor ve iftar daveti için misafirlerinizi yaratıcı bir iftar menüsü sunmayı düşünüyorsanız Kevser Hanım’ın mutfağından Minestra maritata deneyebilirsiniz. İtalyan düğün çorbasını Türk damak tadına uygun bir tarifle keşfedin.