Hıdırellez – Baharın Bolluk ve Bereketini Paylaşın

Baharın gelişi asırlardır dünyanın dört bir yanında birbirinden farklı, benzersiz ritüellerle kutlanmaya devam ediyor. Kış mevsiminin bitişiyle günlerin uzayıp bereketlenmesi, doğanın mucizevi uyanışı, ısınan havaların içimizde yarattığı muhteşem enerji kutlamaya değmez mi? Dünyanın en bereketli topraklarından olan Anadolu’da da böyle düşünülmüş olacak ki baharı karşılamak ve doğanın uyanışını kutlamak için muhteşem bir gelenek başlamış: Hıdırellez.

Peki, nedir bu Hıdırellez?

Anadolu’da halk arasında kabul gören yaygın bir inanışa göre; dünyada darda kalanların yardımcısı olarak görülen Hızır karaların ve havanın hakimi, İlyas peygamber ise suların hakimidir. İkisi bir araya geldiğinde her şeye güç yetirebildikleri rivayet edilir.

Hızır ve İlyas peygamberin her sene 5-6 Mayıs tarihlerinde yeryüzünde buluştuğuna inanılır. Bolluk ve bereketi simgeleyen kişiler oldukları için onların ayaklarını bastığı her yerin yeşerdiği, dokundukları her şeyin bereketlendiği ve şifa dağıttıkları düşünülür.

Hızır ve İlyas kelimelerinin birleşiminden oluşan isim, zamanla kaynaşmış ve Hıdırellez olarak telaffuz edilmeye başlanmıştır. Ancak Anadolu, Orta Doğu ve Balkanların ortak geleneği olan Hıdırellez; dünyanın farklı yerlerinde Ederlez, Altı Mayıs, Aya Yorgi, Eğrilce, İderlez, İlkyaz, Mantifer, Mar Curcos ve Ruz-I Hızır isimleriyle de anılmaktadır.

Baharın habercisi, bolluk ve bereketin sembollerinden biri olarak kabul edilen Hıdırellez, etkileyici hikayesi ve nesillerdir sürdürülen sıra dışı ritüelleriyle “UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ndeki yerini almıştır.

Hıdırellezde ne yapılır?

Hıdırellez kutlamaları genellikle yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında yapılır. Hıdırellez zamanı baharın taze bitkilerini ve taze kuzu eti ya da kuzu ciğeri yeme gibi adetler vardır.

Hıdırellezin en yaygın ritüellerinden biri ateş yakarak üstünden atlamaktır. Bu ritüelin hastalıktan ve nazardan koruduğuna inananlar olduğu gibi günahlardan arındırdığına dair bir inanış da mevcuttur. Ateşin üzerinden atlama geleneği Hıdırellez ile adeta bütünleşmiştir.

Hıdırellez akşamı gül ağacının dibine dilekleri temsilen resim çizmek, para gömmek ve gül dalına dilek yazmak gibi adetler de vardır. Ertesi gün dilekler denize atılır, gömülen bozuk para çıkarılarak cüzdana konur ve yıl boyunca harcanmaz. Böylece cüzdanın hiç boş kalmayacağı ve paranın bereketleneceğine inanılır.

Hıdırellez günü çevredeki açlar doyurulur, yemekler paylaşılır. Bu paylaşımlar neticesinde bolluk ve bereketin artacağı düşünülür.

Evlenmek isteyen ama bir türlü evlenemeyen kızların başlarının üzerinde kilit açılır. Bu sayede talihlerinin de açılacağına inanılır.

Hıdırellezde sabah gün doğarken kırlara, bahçelere çıkıp Hızır’ın ayak izlerine basarak bolluk ve berekete ulaşacağına inananlar vardır. Ancak Hıdırellez gününün ana teması doğa ve insan sevgisidir. Çünkü Hızır ve İlyas peygamber; insanları, doğayı, cömertliği ve paylaşmayı seven, bereketin sembolü olmuş kişilerdir.

Hıdırellezde gerçekleştirilen birbirinden ilginç ritüeller kültürlere göre farklılık gösterdiği için saymakla bitmez. Tüm bunların yanı sıra bir de yapılmaması gerektiğine inanılan birkaç şey vardır.

Hıdırellezde neler yapılmaz?

Eski geleneklere göre Hıdırellezde şunların yapılmaması gerektiğine inanılır:

• Hıdırellez günü hiçbir yeşil dalından koparılmaz.
• 5 Mayıs akşamı evlenme çağına gelmiş kızlara bulaşık yıkatılmaz.
• Hıdırellez günü çamaşır yıkanmaz, ev temizlenmez ve iş yapılmaz. O gün bayram gibi kutlanır ve çalışılmaz.

Hıdırellez ve Yemek Kültürü

Hıdırellez’in bir başka önemli yönü de yemek kültürüne yaptığı etkidir. Bolluk ve bereket teması, sofralara yansıyarak bu özel gün için özenle hazırlanmış yemeklerin paylaşılmasıyla kendini gösterir.

Geleneksel olarak kuzu eti, taze bahar otları ve hamur işleriyle kurulan sofralar, komşularla birlikte tüketilerek dayanışmanın ve paylaşmanın önemini vurgular.

Hıdırellez’in Modern Dünyadaki Yeri

Günümüzde Hıdırellez sadece geleneksel bir kutlama değil, aynı zamanda kültürel mirasımızı hatırlamak ve yaşatmak için bir fırsat. UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’nde yer alması, bu geleneğin sadece bir bayram değil, dünya kültür mirası açısından da önemli bir değer taşıdığını gösteriyor.

Kim bilir belki de yurt dışındaki sevdiklerinizin dileği sizin yapmanızı bekledikleri bir sürprizdir… Bu yıl baharı birlikte karşılayamasanız da, TransferGo ile yapacağınız Türkiye para transferi ya da yurt dışı para transferi ile baharın bolluk ve bereketini onlarla paylaşabilirsiniz. Unutmayın, TransferGo ile para transferiniz aynı gün içinde gerçekleşir. Üstelik son derece uygun döviz kurları ve düşük komisyon avantajıyla…

Tuttuğunuz dilekler gerçek olsun, hanenize mutluluk dolsun. Hıdırelleziniz kutlu olsun!